Eski Çeçen Yiyecekleri
Şimdilerde unutulmuş olan bazı Çeçen yiyecekleri besleyici ve sağlıklı hayvansal gıdalar olarak geçmişte sofralarda yer almıştır. Notlarım arasında tesadüfen gördüğüm bu bilgileri kayıt altına almak adına sayfamda yer vermek istedim. Şimdi bu yiyeceklerin yapılışına geçelim.
TUMAŞ
Malzemeleri;
Hayvan karnı, süt kaymağı, birim (çökelek)
Yapılışı;
Kaynatılarak usulüne uygun temizlenmiş olan hayvan karnı süt kaymağı ve birim(çökelek) ile doldurulur. Doldurulduktan sonra kurumaya bırakılır. Kurutulan bu yiyecek ihtiyaç kadarı pişirilerek afiyetle yenir.
MARŞ
Malzemeleri;
İçyağı, un, tuz, kalın bağırsak, reyhan, et suyu, biber
Yapılışı;
İçyağı, un, tuz, reyhan, biber
Bir kabın içinde yoğrulur. Yoğrulan bu malzeme kalın bağırsağın içine doldurulur ve et suyunun içinde kaynatılır. Galnış ile yenir.
HUMPUKUŞ
“H” sesi Arapçadaki boğazdan çıkan hırıltılı “h”dir.
Malzemeleri,;
Ağız sütü, yumurta, un, reyhan, isteğe göre diğer baharatlar. Sos için süt, soğan, bir iki diş sarımsak
Yapılışı;
Kurzunuş hamuru gibi normal hamur yoğurulur. Yoğrulan hamur açılarak demlik kapağı boyutunda kesilir. Kesilen bu daire şeklindeki hamurların içine karıştırılan yumurta ve ağız konulur. Hamurlar kapatılır ve kaynayan suyun içinde haşlanarak pişirilir.
Sosun yapılışı;
Sütün içine soğan, bir iki diş sarımsak rendelenir.
DETTİĞIŞ
Kuyruk yağı küçük küçük doğranır. Yağı çıkınca mısır unu ya da buğday unu ilave edilir. Yağda bir miktar kavrulur. Rengi dönünce ateşten alınır. Sıcak olarak yenir.
YÖXÜŞ (ÇEÇEN ET SUCUĞU)
En önemli özelliği soğanlı olmasıdır. İçyağı, baharatlar, kıyma ve doğranmış soğan yoğurulur. Üç dört gün bekletildikten sonra bağırsaklar doldurulur ve kurutulur.
ÇEÇEN HELVASI (1)
14 yumurta yeteri kadar un ile hamur kıvamında yoğrulur. Daha sonra garzınış (erişte) gibi kesilir. Yağda kavrulur ve şerbetin içine atılır.
ÇEÇEN HELVASI (2)
Tunçtan yapılma kazanın içinde yapılması özelliğidir. Tereyağı, mısır ya da buğday unu(eskiden helvalarda mısır unu tercih edilirdi) ile karıştırılır ve bir tavada rengi dönünceye kadar çevrilir. Hazırlanmış olan şerbet üzerine dökülerek pişirilir.
ÇEÇEN HELVASI (3) Aysel Kaplan ablamdan
Bir yumurta sarısı bir bardak süte karıştırılır on dakika dinlendirilir. Tereyağı ve iki kaşık sıvı yağ katılır un ile karıştırılır. Pembeleşince üzerine un, şeker ve üzerine hazırlamış olduğumuz yumurta süt karışımı ilave edilerek karıştırılarak pişirilir ve on dakika dinlendirildikten sonra servis edilir.
Denemek isteyenlere afiyet olsun.
Hami Özdil
Kaynak kişiler;
Rahmetli annem Bağdat Özdil
Aysel Kaplan