GİNE HACI (HACI MESUT HACI MAKSUT)

Abdullah Ağabeyin hatırasına; Rahmetli Abdullah ağabeye büyük dedesi Hacı Maksut hakkında çok gecikmiş olsa da bir yazı yazmaya çalıştığımı anlattığımda çok sevinmişti. Ağabey, Gin Hacı’nın ailesinin soy ve şecere bilgilerini de beraber çıkartmaya çalışalım dediğimde,

memnuniyet kabul etmiş bu kış bu işi bitiririz demişti. Kendisi bana bu konuda uzun zamandan beri tuttuğu notları ve kayıtları vermişti. Ayrıca kendisinin sülale –aile bilgileriyle şecere –soyağacı da yapmaya da başladığımı söylediğimde çok sevinmişti Daha ileriki günlerde ise hastalığı sebebiyle tedavisini devam ettiğinden bu çalışmaları ertelemiştik. Kısa bir zaman sonra hakkın rahmetine kavuşan Abdullah ağabeyimize Allah’tan rahmet ailesine ve yakınlarına sabırlar dilerim

GİNE HACI (HACI MESUT HACI MAKSUT)

Bu yazımda Çardak’ta daha çok Gin Hacı ismiyle (Hacca giden, Haccı gören) bilinen Hacı Mesut, diğer ismiyle Hacı Maksut’u ve ailesini tanıtmaya çalışacağım. Çardağı ilk yurt olarak gelen kişi veya kişilerin başında Hacı Maksut olduğu genel kabul gördüğünden, Gin Hacı ile Çardağın geçmişi de anlatılmaya çalışılacaktır.

Bugüne kadar bu konuda bilgi sahibi olan herkesin anlattıkları ve aktardıkları hatıralar ve anekdotlar (belgeye dayanmaksızın) Gin Hacı’yı Çardağı ilk gelen veya gelenlerden olarak göstermektedir. Hacı Mesut ile ilgili bilgilere geçmeden evvel Kafkasya’dan Osmanlı Devleti’ne yapılan Çeçenlerin göçleri hakkında bilgiler vermek faydalı olacaktır.

Bu konuyu kendisi de Çardak’lı olan ve Çardağın ve Çeçenlerin Tarihi ile ilgili birçok araştırmaları yapan, araştırmacı yazar Rahmetli Tarık Cemal Kutlu’nun Milis Mülazım Mirza Bey isimli makalesinden aktarmak istiyorum.

Osmanlı Devletine hicret eden Muhacirlerin (“Muhacirîn-i Çerâkise”Osmanlı Arşivlerinde Kafkasya‘dan göç ettirilmiş bütün kavimler için kullanılan ortak ad.) Yerleştirilmesi ve diğer bütün ihtiyaç ve karşılaşılan problemleri çözmek için 5 Ocak 1860 yılında kurulan Muhacirin Komisyonu, muhacirlerin nerelere iskân edildiklerini kayıt altına almıştır. Fakat zaman içerisinde iklim, hastalık ve akrabaların beraber olma istekleri gibi farklı nedenlerle yer değişiklikleri olmuştur.

Kafkasya’dan Osmanlı Devleti’ne hicret eden Muhacirlerin göçleri ve iskânlarıyla ilgili olarak Osmanlı Arşiv belgelerine dayanan birçok bilimsel araştırma, tez çalışmaları yapılmıştır. Ancak Kahramanmaraş ilimize ve Çardağa gelen muhacirlerin kesin olarak hangi yıl geldikleri, hangi ilden veya kazadan buraya geldikleri, ilk hangi ailelerin geldikleri konusunda bir belge bu gün için mevcut değildir.

Muhacirin Komisyonları Marifetiyle iskan edilen ve kayıtları tutulmuş olan bütün muhacirlerin olduğu gibi Elbistan Kazası -Çardak Karyesine (köyüne) iskan edilen hemşerilerimizin de iskan kayıtları yakın zamanda öğrenileceğini ummaktayız.

02.02. 2002 T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün İskan / Muhacir Kaydı kaydı verilmektedir, hizmeti kapsamında verdiğim dilekçeme verilen cevap yazısında ’’Kahramanmaraş İlinden Genel Müdürlüğümüze Elbistan/Göksun ilçelerinin söz konusu tarihlere ait muhacir ve iskan kayıtları intikal etmediğinden herhangi işlem yapılamamıştır’’ şeklinde cevap gönderilmiştir.(1)

Öyleyse; Gelen ilk kuşaktan itibaren anlatılan ve aktarılanları sizlerle paylaşmanın en doğrusu olduğunu söylemeliyiz. Kendisi de bir muhacir torunu olan Tarık Cemal Kutlu’nun Çardağın kuruluşu ve ilk gelenler ile ilgili yaptığı tespitler ve araştırmaları hatırlatmak gerekirse;

‘’Gina Xhäzhi’nin kurduğu Çardak etrafında daha sonra aileler toplanmaya başladı. Yirmi yıla yakın geri dönme umudu ile evler yapılmadı. Ama kesin yerleşiciler ev yapımına girişti. Çift katlı sıvalı evler inşâ edildi, bağlar bahçeler filizlendi. Meslekî çalışmalara girişildi. Bugün, Göksun ilçesinin 35 km. doğusunda bulunan ve Çardak adı verilen köyü Äqqi boyundan Gina Xhäzhi (Hacı Mes’ud), Yalxuo boyundan Xuxa Mazhid, Dagazh ve Thaxa ((Yalhuolardan Huha Mecit, Dagac ve T’aha) kardeşler, Bjavluolardan Ghoymarza ve Alxaz (B’avluo, Ğoymirza,

Alhaz), Bienuolardan Muocha (Muotsa veya Musa Kahya), Gendarganulardan Murtaza Ali oğlu Musa, Hacı Abdurrahman, Ka ve Gerixan adlı zatlar kurmuştur. Bunlardan sonra peş peşe Çeçen aileleri Çardak’a gelip yerleşmeye başlamışlardır.(2)

Tarık Cemal Kutlu ; Çardağa ilk olarak Gin Hacı’nın gelerek buraya yerleştiği sonra muhacirlerin peyderpey geldikleri ve yaklaşık yirmi yıl bu göçlerin devam ettiği ,hatta yirmi yıl sonrası kesin olarak burayı benimseyerek evler bağ, bahçeler ve tarım faaliyetlerine geçildiği görülmektedir . Ilk gelen üç beş ailenin, yerleşim yeri olarak yerleştikleri daha sonra ise ailelerin peyderpey geldikleri görülmektedir.

Çardağın Çeçen Muhacirlerin iskânı ile kurulduğu ancak; muhacirlerin ilk geliş tarihleri ve nereden geldikleri kimlerin önce yahut sonra geldikleri konusunda kesin bilgi yoktur.

Ancak 1864 -1865 yıllarındaki göçte geldiklerini düşündüğümüzde bu tarih ile, Resmi olarak Elbistan’a bağlı bir köy(karye) olarak adlandırılma tarihi arasında (1887-1888 (H.1305) yaklaşık yirmi yıl fark olduğu görülmektedir.(3)

Çardağın idari yapısı ve idari değişiklikleri kısaca özetlediğimizde;

1887-1888 (H.1305) Elbistan Kazasına bağlı Karye(köy) Çardak Karyesi kuruluş tarihi

1917’e kadar Elbistan Kazasına bağlı Karye(köy)

1917-1924- Süleymanlı (Çardak) Kazası (1915 yılında Zeytun Kazasının ismi İrade-i Seniye ile değiştirilerek Süleymanlı yapılmış.1917 de ise Kaza teşkilatı aynı Süleymanlı ismiyle Andırına ’a nakledilme tarihi olan 1926 yılına kadar Çardak’ta kalmıştır(4)

1924-1934 Süleymanlı (Çardak) Nahiyesi

1934 Çardak Nahiyesi-Kasabası

1959 Çardak Belediyesi

12.11.2012 Çardak Mahallesi Şeklindedir…

GİNE HACI (HACI MAKSUT)

Gine Hacı (Hacı Mesut Hacı Maksut) Çardak’ta Camiinin yapılışı ve Çardağın Kuruluşu ile özleşmiş bir şahsiyettir. Dini bilgisinin ve ilmiyle hala anlatılmakta ve hatırlanmaktadır. Camiinde bir odasının olduğu çoğu vakitlerini orada geçirdiği anlatılmaktadır.

Hac İbadetini yerine getirmek için Hacca gitmiş ve bu nedenle Çardak’ta daha çok Gine Hacı (Çeçence Haccı gören giden manasında) adıyla tanınmıştır.

Gine Hacı (Hacı Mesut Hacı Maksut)’yı ailesinin anlattıkları ile devam edelim;

Ramazan ağabey’’ Çeçenler Çardağa geldikten iki yıl sonra olduğu yapılmaya başlandığını söyledi. Büyük dedeleri Gin Hacı Mesud aklından cami yaptırmayı düşündüğünü daha sonra iki Ermeni ustanın evinin kapısını çalarak

— Hacı sen cami yaptıracakmışsın diyerek konuştuklarını ve böylece camini yapılışına başlandığını, mihrabın üzerindeki taşın Hacı Mesut’un kardeşi Ömer tarafından yazıldığı yerleştirildiğini ayrıca minberin üzerindeki tarih (H.1302.M.1884) ile mihrabın (H.1303-

M.1885) üzerindeki tarihin arasında bir yıl fark olduğunu anlatmıştır. Esas yapılış tarihinin 1886 değil 1884 olduğunu söylemiştir. ’Yine Ramazan Ağabey 11Ağustos 2015 Cami içeresindeki görüşmede Gine Hacı’nın üç kardeşiyle geldiğini kardeşlerden Omır(Ömer) tarafından yazılarak konulduğunu ve daha sonra onun Anavarza’ya giderek yerleştiğini, bir diğer kardeş olan Çim Ahmet’in de geri döndüğünü söylüyor. Gine Hacı’nın m.1876 (h.1292) yılında Osmanlı Devleti’n üç kardeşiyle geldiğini anlatmıştır.

Gine Hacı (Hacı Maksut)’nın doğum tarihi bilinmiyor ancak doğum yeri Çeçenistan’dır. Kabile sülale ismi ise EAKKİ’( Äqqi )dir. Ölüm tarihi ve yeri 1919 Mezarı Yukarı Mezarlıktadır. Mezar taşında Alimü’l Fazıl yazmaktadır.

HANIMI adı Mama ‘dır (D.T? – Ö.T?) Mama, Çardak’lı Timur Ağa’nın kız kardeşidir. Timur Ağa da Şükrü DEMİR amcanın annesi Nesibe Demir in babasıdır. (Kısaca Timur ağa Şükrü Demir’in dedesidir.) Çardak yukarı Mezarlık. Timur Ağa, Hacı Yakup GENEL ve İbrahim GENEL ’in dayısıdır.

ÇOCUKLARI; İki erkek oğlu vardır

  1. Büyük oğlu Hacı Yakup GENEL (Çardak DT? -ÖT.1953 Çardak Yukarı Mezarlık.)

  1. İbrahim GENEL (Çardak DT.1874 -ÖT.1946) Çardak Yukarı Mezarlık.

    1. Hacı Yakup GENEL

İlk evliliğini Sivas’lı …………Hanımdır. Bir kızının ismi Hasnah‘dir. Gücüksu köyünden evlenmiştir.

İkinci evliliğini de Sivas’tan yapmıştır.Kangal ilçesi Yarhisar Köyünden Hasibe (Ğase) Hanımdır. Bir kız Şemse ÖZDEN(d.1897- ö.1989) ‘dir.Eski Muhtarlardan İsa ÖZDEN(Sandıkçı İsa) ile evlenmiştir.

Üçüncü evliliğini Margıl (Canyurt)GENEL ile yapmıştır. Margıl (Canyurt)GENEL Çardak’tan Zörbek Canyurt’un halasıdır.. Evlilikten tek çocukları Tevfik GENEL (D.T.1913-ÖT.1979)

Dördüncü evliliğini Çardak’tan Deng kızı Hasımbi(Hasan) ve Hato DENGE kardeşlerin kış kardeşi YAİ ( DENGE) ile yapmıştır. Bu evlikten çocukları yoktur.

Beşinci evliliğini Çardak’tan Yahya -Namata GÜNEY’in kızı, Abdülkerim Güney’in kız kardeşi Cemile GÜNEY ile yapmıştır. Bu evlilikten Çocukları

– Nezire(GENEL) ÖZDEN (d.1923-ö.1999) Ebubekir GENEL (d.1925-ö.2002) İsmet (GENEL) DENGE (d.1933) Ömer GENEL(D.1940) dir.

    1. İbrahim GENEL

Gine Hacı (Hacı Maksut)’un küçük oğlu, İbrahim GENEL’in doğum tarihi bilinmemekte ancak ölüm tarihi 1946 dır.

Mezarı, babası Gine Hacı (Hacı Maksut) ve ağabeyi Hacı Yakup GENEL’in mezarları Çardak Yukarı Mezarlıkta yanyanadır.

İbrahim GENEL Maraş’ın Fransız işgalinden Kuruluşu yıllarında zaman Süleymanlı Kazasından Maraş’a Süleymanlı (Çardak) Kazasında milis kuvvetler ile Maraş’a gelerek vatan savunmasına katkısını göstermiştir. Daha sonra Seçme Er Hacı Maksut oğlu İbrahim olarak kayıtlara geçmiş İstiklal Madalyasıyla taltif edilmiştir. (5) Bu konuda (Çardak)Süleymanlı kazasına Yüzbaşı Yörük Selim Bey’de gelmiştir, Kendisinin Yüzbaşı Yörük Selim Bey milis kuvvetlerle çekilmiş bir resmide mevcuttur.

(Bu konuda ayrıca Maraş Savunmasında (Çardak) Süleymanlı Kazası olarak yazılacaktır.

İbrahim GENEL Evlilikleri ve çocukları

A-İlk evliliğini Andırın Kazasından Emine Hanım’la yapmıştır. Çocukları yoktur.

B- İkinci evliliğini Kamışcık Köyünden Yıldızhan Hanım’la yapmıştır. Çocukları yoktur.

C- Üçüncü evliliğini Havva Hanım ile yapmıştır. Bu evlilikten olan çocukları bir oğlu Ata GENEL. (1910-1992) ile iki kızları Esme (Genel)KAYIR, Zübeyde GENEL’dir.

Ata GENEL. (1910-1992),’de Çardak’tan Akif Güney’in halası Kesire (Güney) GENEL Hanım ile olan evliliklerinden altı erkek iki kız çocukları;

  1. Muharrem GENEL 1932-2014, Mesut GENEL(d.1934), Hilmi GENEL (d.1937-ö.2012), Mustafa Hamdi GENEL(d.1939), İbrahim GENEL(d.1949), Necla (Genel)YILDIR, Hüseyin GENEL(d.1954), Perihan GENEL’dir

İbrahim GENEL ‘in üçüncü hanımı Havva Hanım ile olan evliliğinden olan kızı Esme GENEL ilk evliliğini Salih GENEL ile yapmış bu evlilikten çocukları Hasan GENEL’dir .Salih GENEL ‘in ölümünden sonra Esme HANIM Aziz KAYIR ile evlenmiştir.Bu evlilikten de çocukları Hikmet KAYIR ve kardeşleridir. İlk eşi Salih GENEL den olan çocuğu Hasan Genel’i nenesi Havva büyüttüğü için Havva Hasan olarak tanınmıştır.

İbrahim GENEL’in üçüncü hanımı Havva Hanım ile olan evliliğinden diğer kızı Zübeyde Genel’dir

D- İbrahim GENEL dördüncü evliliğini Mercan Hanım ile yapmıştır. İki kızlarının isimleri Zekiye ve Zahide GENEL kız kardeşlerdir. Zekiye (Genel)DENGE’nin eşi Hasımbi (Hasan) DENGE’ni oğlu Şükrü DENGE’dir.Zahide (Genel) Elbistan ‘dan İbrahim Nakipoğlu ile evlenmiştir.

,GÖRÜŞME YAPILAN KİŞİLER

  1. İsmet DENGE(GENEL) – HACI MESUD ‘nın torunu Gör. Tarihli evlerindeki kamera kayıtları mevcuttur

  2. Ayşet GENEL-RAHMETLİ TEYFİK GENEL in eşi 31.01.2015- Gör. Tarihli evlerindeki kamera kayıtları mevcuttur

  1. Mesut GENEL -HACI MESUD oğlu İbrahim GENEL’in torunu2015- Gör. Tarihli evlerindeki kamera kayıtları mevcuttur

  2. Hikmet KAYIR- HACI MESUD oğlu İbrahim GENEL’in torunu

  1. Hüseyin GENEL- HACI MESUD oğlu İbrahim GENEL’in torunu

  2. Rahmetli Abdullah Genel HACI MESUD oğlu Yusuf (Hacı Yakup) GENEL’in torunu

  3. Ramazan GENEL – HACI MESUD oğlu Yusuf (Hacı Yakup)GENEL torunu 11.Ağustos 2015 Cami içeresindeki kamera kayıtları mevcuttur

  4. Salih GENEL-Çeçenistan’daki aile bağları

BELGELER

1-T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün 12.01.2012 tarihli dilekçeme 02.02.2012 tarihinde verdiği cevap yazısı

  1. Tarık Cemal KUTLU -Milis Mülâzım Mirza Bey Makalesi

  1. Tarih: 10/Ca/1305 (Hicrî) Dosya No:1480 Gömlek No:14 Fon Kodu: DH.MKT. ( 24.01.1888 Pazartesi)

Elbistan dahilinde Çerkes ve Rumeli muhacirlerinin iskanıyla kurulan oniki köyün Sayacak, Kamışcık, Çardak, Korkmaz, Deveboynu, Kargabükü, Poskoflu, Kuşyaka, Tepebaşı, Taykendi, Böğet ve Yazıkilise olarak adlandırılması.

4-03.07.2006 ,tarihli BİMER.BİLGİ YAZIZINA İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün cevabı 5-İbrahim GENEL ’in İstiklal Madalyası Beratı

EMİN ALTUNBAY
4-NİSAN
KAHRAMANMARAŞ

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

KÜTÜPHANE

  • Uzun Geceler

    Abuzar AYDAMİROV

    Abuzar Aydamirov’un Rus ve Osmanlı arşivlerinden yararlanarak yazdığı ve Ali Bolat’ın Türkçeye çevirdiği Uzun Geceler romanı, sürgünü anlatıyor. İmam Mansur’dan başlayarak Kafkasya’nın ve özellikle Çeçenistan’ın genel ve siyasal durumları oldukça geniş bir perspektif içinde incelenerek Çeçenistan’dan Osmanlı topraklarına göçü bir roman formatı içinde son derece akıcı bir dille anlatıyor. “Tarih tekerrürden ibarettir, derler. Ders alınsaydı hiç tekerrür eder miydi!” özdeyişindeki gibi tarihin bir kez daha nasıl tekerrür ettiğini ibretle okuyacaksınız.   Abuzar AYDAMİROV Yalın Yayıncılık

  • Sufi Ve Komiser

    Alexandre Benningsen

    Sovyet Rusya’daki müslümanların tarihî ve aktüel durumu birçok kimse tarafından inceleme konusu yapılmakla beraber, o bölgedeki müslüman tarikatlar şu ana kadar yeterince araştırılmamıştır. Elinizdeki eser bu sahada yapılmış en yeni, en geniş, en güvenilir ve en objektif eser durumundadır. Eserde, Rusya’daki müsümanlann yakın tarihine kısaca temas edildikten sonra, Bolşevik İhtilâli’ni müteakiben Sovyet iktidarının oradaki müslümanları sindirmek üzere uyguladıkları son derece zalimane faaliyetler ve bu faaliyetlere karşı müslümanların, özellikle de tarikat mensuplarının gösterdikleri muhteşem direniş büyük bir vukufiyet ve objektiflikle ortaya konmuştur. Kitapta, Rusya’daki mevcut bütün tarikatlar bilhassa sosyolojik açıdan ayrı ayrı incelenmiş, bu tarikatların oradaki müslümanların dînî ve millî kimliklerini muhafazada ne derece aktif bir rol oynadıkları gözler önüne serilmiştir. Ayrıca bu eserde, Rusya sınırları içerisindeki, müslümanların ziyaretlerine konu olan tüm kutsal kabul edilen yerlerin detaylı bir coğrafyası da verilmiştir. Yazarlarının bu sahanın bütün dünyaca kabul edilmiş otoriteleri olmasının yanında, eserin yıllarca süren ve çok büyük nisbette Sovyet kaynaklarına dayanılarak yapılan yorucu ve çetin çalışmanın mahsulü olması ona ayrı bir orijinallik kazandırmıştır. Kısacası, Sovyet esareti altındaki Müslüman Türklerin mevcut emperyalist iktidara karşı yakın geçmişte ve günümüzde, bilhassa tarikatların rehberliğinde verdikleri takdire şayan dînî ve kültürel mücadeleyi anlatan bu kıymetli eserden her müslüman Türk’ün öğreneceği çok şey ve alacağı pek çok ibret vardır. Alexandre Benningsen AKÇAĞ YAYINLARI

  • Allah’ın Dağları

    Sebastian Smith

    Çeçenistan’daki savaş, Kuzey Kafkasya’nın Hazar Denizi petrolleri ve petrol boru hatlarıyla daha da karmaşık hale gelen etnik ve jeopolitik bulmacasında belki de buzdağının görünen ucu… Sebastian Smith, Agence France Press7in İngilizce servisi muhabiri olarak yıllarca Washington, Moskova ve Londra’da çalışmış bir gazeteci. Çeçenistan’daki savaşı titizlikle araştırılmış genel bir kafkasya bağlamında anlatırken. Kafkas insanının acılarını ve umutlarını da dile getiriyor. “Tarihin nasıl yazılabileceğiin yürek burkan bir öğrneği.   Sebastian Smith Sabancı Üniversitesi Yayınları

  • Ele Geçirilemeyen Toprak Kuzey Kafkasya

    Alev ERKİLET

    Ve Şeyh Şamil’den Şamil Basayev’e Çeçenistan-Dağıstan Direniş Hareketleri. Elinizdeki bu çalışma bir yanıyla, benzeri görülmemiş bir değişiklik döneminde yaşayan, devletlerin oluşturduğu resmi tarihten dışlanan “ötekilere” ilişkin bir sözlü tarih çalışması. Onlara ötekileri belirtecek anlamda “esmerler” deniyor. Esmerler; çünkü sarışın Slav ırkının yüzyıllarca süren hegemonyası altında yaşamış ötekiler onlar ve aslında, kendileri de sarışın olmakla birlikte Sovyet imparatorluğundaki diğer Müslüman halklarla birlikte esmerler olarak tanımlanmışlar. Onlar Kafkasya’nın en savaşçı en mücadeleci halklarından biri. Uzun savaş dönemleri arasında kısacık molalar vermek durumunda kalmışlar zaman zaman. Soykırımlar ve sürgünler kendilerini fiziksel olarak bütünüyle yok edemesin diye. Nüfus görece toparlanıp, fiziksel yok olma eşiği aşılır aşılmaz kaldıkları yerden devam etmişler özgürlük mücadelelerine. Kısaca son beş yüz yılı savaşarak geçirdikleri söylenebilir. Bu sarışın esmerler: “Çeçenler” Ancak Çeçenlere ilişkin bu öykü başka halkların kaderine de karışmış durumda bugün. Dağıstanlı mücahitlerle, İslâm Dünyası’nın dört bir yanından gelen “yabacı mücahitlerin” öykülerine. Kısaca bizim seslerine kulak vermek istediğimiz ötekiler, son on yılı kapsayan Çeçen cihadının doğrudan parçası olmuş kişiler. Rus resmi tarihinin “terörist” olarak adlandırıp dışladığı ötekiler.   Alev ERKİLET Büyüyenay Yayınları

  • Kafkasya Mücahidi Şeyh Şamil’in Gazavatı

    Muhammed Tahir el-Karaki

    Elinizdeki bu eserin müellifi Muhammed Tâhir el-Karahî İmam Şâmil’in yakın arkadaşı ve onun muradı üzerine gazavatı kaleme alan kişi olarak bilinir. Bazı araştırma eserlerinde ise Karahî’nin eseri, Şâmil’in resmî kroniği olarak kabul edilir. Arapça olarak kaleme alınan bu eseri, Şâmil’in Mekke’de ikâmet eden oğlu, şair Mehmed Âkif’e vermiş; o da tetkik etmesi için İstanbul’da Tâhirü’l-Mevlevî’ye teslim etmiştir. Onun marifetiyle Türkçe’ye tercüme edilen eser, hicrî 1333 (miladî 1915) tarihinde Osmanlıca olarak basılmıştır. Daha sonra gerek Rusya’da, gerekse Kafkaslar üzerine çalışma yapan batılı araştırmacılar nezdinde itibar gören bu eserin, sadeleştirme olarak Türkiye’de de birkaç baskısı yapılmıştır. Kafkaslar’daki Rus kolonizasyonuna karşı Şeyh Mansûr’un 1785’te başlattığı ve genel olarak müridizm (gazavat) olarak adlandırılan direniş hareketinin, sonraki tarihlerdeki üç imamı Gâzi Muhammed, Hamza ve Şâmil dönemlerinin hadiselerini, müslümanların bakış açısından tafsilatlı olarak anlatan bu eser, alanında yegâne kaynaktır. Muhammed Tahir el-Karaki Büyüyenay Yayınları

  • Çeçenistan Günlüğü Bir Savaş Muhabirinin İzlenimleri

    Thomas Goltz

    Thomas Goltz, bu kitapta Çeçenistan’daki savaşı, özellikle de Samaşki’de yaşanan katliamı birinci ağızdan okuyucularına ulaştırıyor. Batı dünyasında uzunca bir dönem İslami köktendinciliğin bir başka örneği olarak görülen bu savaşın aslında Stalin döneminde yerlerinden edilen Çeçenlerin geri dönme mücadelesi olduğunu gösteriyor. Kitap masumiyetin kaybolduğu savaş alanında bir muhabirin hayatta kalma hikayesini ve Çeçenlerin mücadelesini olağanüstü bir canlılıkla anlatıyor. Bu canlılığı ise yazarın savaş sürecine dahil olması ve olaylara dışarıdan değil, içerinden bakmasıyla sağlıyor. “Bu kitap, trajik Çeçenistan Savaşı, Sovyet sonrası dönemde Kafkasya’da çıkan etnik ve milliyetçi çatışmalar ve modern Amerikan medyasının işleyişine dair çalışmalara çok rahatsız edici ve benzersiz bir kişisel katkı sağlıyor.! Prof. Dr. Frederick Starr John Hopkins Üniversitesi Orta Asya ve Kafkasya Enstitüsü Başkanı Thomas Goltz İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

  • Zelimhan -Bir Çeçen Halk Kahramanının Zulme Karşı Mücadelesinin Gerçek Öyküsü

    Mohmad Mamakayev

    Bu eser yaşamöyküsel bir romandır. Zelimhan 1901/1913 yılları arasında on-onbeş kişilik çetesiyle Çarlık Rusya’nın en ücra köşelerine kadar adını duyurmuş, saray onun ölümüne kadar basının dilinden tedirgin olmuştur. Zelimhan’ın abreklik yolunu seçiş nedenini açıkladığı ve Devlet Duması Başkanlığı’na gönderdiği 15 Ocak 1909 günlü mektubu aynı yıllarda hemen her Rus gazetesinde yayımlanmıştır. Gerçek bir belge olan söz konusu mektubun tümü nice nice yıllar sonra, bir dergide Türkçe’ye çevrilerek basılmıştır: bk. Birleşik Kafkasya, sayı 2,3 İstanbul, 1964-1965. Mohmad Mamakayev’in bu ikinci romanından önceki ilk romanı “Revulyutsin Murd/Devrimci Mürit”de yaşamöyküsel bir romandır. Ekim devrimi sırasında Çeçen öncülerinden Aslanbek Şeripov’u anlatır. Mohmad Mamakayev Anka

  • Yitik Kule 2012 Çeçen Kültür Yıllığı

    Erol YILDIR

    Son yirmi yıllık süreç içerisinde Çeçen Toplumu olarak yaşadığımız kırılmalar, gelecekle ilgili kaygılar, savaş ortamının yarattığı moral bozukluğu ile geçen ve bir anlamda kendi kabuğumuza çekildiğimiz acılı günlerin ardından mevcut durumumuzu gözlemleme fırsatına son yıllarda tekrar kavuştuk. Görünen o ki, kültürel ve toplumsal değerlerimiz gün geçtikçe artan bir hızla yok oluyor. Bu gözlemle kültürlerin adeta çocuk gibi bakım ve özel bir ilgi istediğini tekrar kavrıyoruz. Yok olan değerlerin bir daha kazanılamayacağının farkındalığı, bir şeyler yapamamanın sancısıyla hepimiz derinden etkileniyoruz. Biliyoruz ki, eğer kültürümüzü rastlantısal etkenlerin rüzgarına bırakmadan özgün haliyle olabildiğince koruma isteğine sahip isek, öncelikle ve sadece bizim üzerimize çok büyük sorumluluklar düşmektedir. Günümüzde, doğduğumuz ve büyüdüğümüz köylerden uzaklarda büyük şehirlerde aynı toplumun fertleri olarak birbirimizden kopuk bir şekilde yaşıyoruz. İnsani bir ihtiyaç olarak birbirimizi tanımamız ve kaynaşmamız gerekiyor. Geleceğimiz olan gençlerimizin tanışıp kaynaşmasına vesile olacak güzel organizasyonlar yapmak, ihtiyaç sahiplerini tespit ederek onların sorunlarına çareler aramak, kişisel birikimlerimizi paylaşmamız toplumsal yok oluşa karşı çok önemli zorunluluklar. Derneklerimiz, bir araya toplanabileceğimiz ve bu gereklilikleri sağlıklı bir şekilde sağlayacak yegane yerler olarak ön plana çıkıyor. İşte, kuruluş amaçları doğrultusunda, farklı ve dağınık bir şekilde yaşayan insanlarımızı bir araya toplayan demeğimizin en önemli görevlerinden birisi olarak; Geldiğimiz yörelerde yaşattığımız bizi biz yapan değerlerimizi çocuklarımıza aktarabilmek, hızla kaybettiğimiz dilimizi, kimliksizleşmeye karşı bir direnç oluşturacak akrabalık bilgilerimizi, babalarımızdan aldığımız binlerce yıllık emanet olan özgün kültürümüzü bizden sonraki nesillere aktarma gayreti hiç bugünkü kadar anlam kazanmamıştı. Olağanüstü öneme sahip bu tür çalışmaların sürekli hale gelmesiyle, evlerimizde bulunan ve hatırasına hürmeten koruduğumuz kültürel materyallerimizin tanıtılmasının, geçmişimize ve kimliğimize ait ne varsa ortaya çıkarılarak kayda alınmasının da kültürel yok oluşu yavaşlatacak/ engelleyecek yegane çarelerden birisi olduğunu düşünüyoruz. Erol YILDIR KAFKAS ÇEÇEN KÜLTÜR DERNEĞİ

  • Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922

    Sefer E. Berzeg

    XIX. Asrın son çeyreğinde Kuzey Kafkasya coğrafyasında hüküm süren cılız ve karmaşık siyasal zemin, bir sonraki yüzyılda, dünya tarihindeki kırılma ve yeni oluşumlara paralel şekilde güçlü arayışlara sahne olmuştur. Sömürgeciliğe karşı varlık koruma mücadelesi veren Kuzey Kafkasya, Çarlık Rusyasının Birinci Dünya Savaşı sırasında çöküşü ile birlikte yol ayırımına gelmiş; 1917’de toplanan Terekkale ve Andi Kurultaylarında yeni bir geleceğe yolalışın rotasını çizmiştir. Farklı düşünce sistematiklerine sahip olmakla birlikte, ülkenin henüz filizlenen intelijansiyası, Hazar ve Karadeniz arasında ortak geçmişten geç alan ve müşterek bir geleceğe yürüme iradesini ortaya koyan “Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti”nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir. Modern çağın “ulus-devlet” formuna bütün yönleriyle karşılık veren “Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti” gerçekte yüksek siyasal bilincin yansıması olarak da dikkat çekicidir. Her tarihi olayda olması gerektiği gibi, Kuzey Kafkasya’nın “bağımsızlık” ve “devletleşme” süreci de tartışılırken, bunların kendine özgü politik, ekonomik, tarihsel ve kültürel atmosferde oluştuğu hatırlanmalıdır. Aksi taktirde, dönem koşulları gözardı edilerek geçmişe dönecek her bakışın hatalı neticelere varması kaçınılmaz hale gelecektir. Sefer E. Berzeg BİRLEŞİK KAFKASYA DERNEĞİ

  • My Cihad

    Aukai Collins

    Amerikalı bir mücahidin Üsame Bin Ladin’in eğitim kamplarından FBI ve CIA’li Kontra – Terörizme inanılmaz yolculuğunın gerçek öyküsü… Bu eser, hem hükümetler yıldırma siyaseti yaparken masumların terörist diye adlandırdıkları global çatışmaların, hem de kötü biçimde politize edilmiş bürokrasiler içinde kapana kısılmış iyi insanlarla dolu CIA ve FBI’in dikkat çeken yetersizliklerine dokunaklı ve detaylı bir kuş bakışıdır. Bu mücahidi tanıyor ve O’nu takdir ediyorum. O sadık bir Amerikalı, inançlı bir Müslüman ve gerçeklerin sözcüsü. – Robert David Steele – Casusların ve Açık Bir Dünyada Gizliliğin yazarı Sizi cihat yapanların iç dünyasına götüren önemli bir kitap. 9 / 11’in (11 Eylül Olaylarının) Amerikan Haber Alma Topluluğunu niye şaşkına çevirdiği üzerine rahatsız edici bir suçlama. İslamî cihadın az bilinen dünyasını anlamak istiyorsanız bu kitabı okuyun. Aukai Collins ARK KİTAPLARI

YAZARLAR