23 Şubat 1944 – Waynakhların Sibirya’ya Sürgünü

WAYNAHLAR’IN SİBİRYA SÜRGÜNÜ VE BİLMEMİZ GEREKENLER

23 Şubat 2006 ; Çeçen-İnguş’ ların topluca Sibirya’ya sürgün edilişlerinin 62.yıl dönümü.Sürgüne gönderilen, sürgünde doğan tüm insanlarımızın acı anılarını beynimizde sürgün sırasında ve sürgün topraklarında yaşamını yitiren yüz binlerce insanımızın acısını yüreğimizde taşıyoruz.Sürgün olayını ve sonraki gelişmeleri değerlendirirken dönemi, önceki ve sonraki gelişmeleri de hatırlamakta yarar vardır.

Alman ırkının üstün ırk olduğu aldatmacası ile kitleleri peşinden sürükleyerek iktidara gelen Nazilerin, Almanya’dan başlayarak işgal ettikleri her ülkede,her toprak parçasında başta Yahudiler, ve çingeneleri , kendilerine muhalefet eden milyonlarca insanı , zorla çalıştırarak, toplama kamplarına yollayarak,aç susuz bırakarak, kurşuna dizerek,hatta canlı canlı yakarak katliam yaptığını ,soykırım uyguladığını hepimiz biliyoruz.1941-1945 yılları arasındaki 2.Dünya Savaşı’nda Nazi ordularını durdurabilmek için 20 Milyon Sovyet vatandaşı ölmüştür.Alman faşizmine karşı direnişte kahramanlık gösterenlere verilen ödül ve nişanlardan -halkların nüfusuyla orantı esası göz önüne alındığında –en fazlasını Çeçenler almıştır.

Bunun yanında ,22 haziran 1941 yılında Alman Nazi orduları Sovyetler Birliği’ne karşı saldırıya geçtiğinde pek çok Çeçenin , Sovyetlerin yenilgisinin kendi bağımsızlıklarına giden yolu açacağını düşündüğünü de biliyoruz. Hatta eski bir Komünist Partisi üyesi olan gazeteci Hasan İsrailov , 1940 yılında Çeçenya’ nın Şüyta kasabasını ele geçirerek mevcut rejime karşı geçici hükümet kurmuş, Kadiri tarikatı da bu oluşuma fiilen destek vermiştir.1942 yılında Mayrbek Şeripov da İsrailov saflarına katılmış ve direniş daha da büyümüştür.Mayrbek Şeripov , 1918 Nisan’da katıldığı bir halk kongresinde “..Biz özgürlük mücadelesinde nasıl ölüneceğini göstereceğiz.Ama bizim aramızda cihad müridleri bulamayacaksınız..” diyen ve anıtı Grozni’ye dikilen ünlü Çeçen sosyalisti Aslanbek Şeripov’ un kardeşidir.

1942 ilkbaharında Sovyet uçakları Mayrbek ve İsrailov müridlerini etkisiz hale getirmek için dağ köylerini iki kez bombalamış ve bu saldırılarda çok insan hayatını kaybetmiştir.1942 yazında Naziler, Kuzey Kafkasya’yı işgal ettilerse de Nazilerin Çeçenya’ya giremediklerini biliyoruz. 23 Şubat 1944 gecesi halk, alanlara Kızılordu’ nun 26.yıl kutlamaları için toplanmış, köy meydanlarında ateşler yakıp, şenlikler düzenlemiştir. Ancak ne var ki halk,önceden planlandığı şekilde bölgeye gönderilen ve köylere dağıtılan askeri birliklerce kuşatılmıştır. Nazilere yardım ettikleri gerekçesi ve Stalin’in emriyle 580.000 Waynah bu geceden başlayarak 3 gün içinde çoluk çocuk, yaşlı demeden ele geçirilen tüm insanlar vagonlara doldurularak Sibirya’ya sürgüne gönderilmiştir. Soğuktan, açlıktan ve kurşunlarla pek çok insanımız ölmüştür. O günün koşularında bu sürgünden Batının ancak 2 yıl sonra haberi olmuş, Waynahlar’ın tam olarak nereye gönderilmiş olduğu ve yaşantıları hakkında ise ancak 11 yıl sonra bilgi edinilebilmiştir.

Daha geçen ay-Ocak 2006- Sibirya Soğukları nedeniyle İstanbul’da okulların 2 hafta tatil edildiğini bir hatırlayalım ve o soğukların anavatanında tam 13 yıl yaşamak zorunda olduğumuzu bir an için düşünelim…halkımızın ne zorluklar çektiğini anlamamıza yardımcı olacaktır.

1957 yılında Sovyet Lideri Kruşçev , Stalin tarafından Çeçen-İnguş halkının sürgüne gönderilmesini “canavarca hareket” olarak nitelemiş ve hatta bunun Lenin’in milliyetler politikası ilkesinin ihlali olduğunu söylemiştir.. 9 Ocak 1957 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Şurası Çeçen-İnguş halkının yurtlarına dönüşüne izin vermiştir.7 Mart 1944 de lağvedilen Çeçen-İnguş Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti , 9 Ocak 1957 de yeniden kurulmuştur. 580.000 kişi olarak sürgüne gönderilen halkın ancak 225.000’i yurtlarına dönebilmiş,dönebilenlerin pek çoğu da evini işgalcilerden geri alabilmek için mücadele vermek zorunda kalmıştır. Günümüze kadar devam eden Kuzey Osetya- İnguşetya gerginliğinin temel nedeni , sürgün döneminde %40 civarında İnguş toprağının Kuzey Osetya’ ya bağlanmış olmasıdır.

Sovyetler Birliği’ nin dağılma sürecinde; 6 Eylül 1991 de Çeçen-İnguş Yüksek Sovyeti ve Hükümeti ,Çeçen Ulusal Kongresince yapılan darbe ile dağıtılmıştır. Çeçen Ulusal Kongresinin mutlak çoğunluk sağladığı yeni meclis tarafından 1 Kasım 1991 ‘de ülkenin bağımsızlığı ilan edilmiştir.30 Kasım’da ise referanduma giden İnguş halkı tercihini Rusya Federasyonu’na bağlı kalmaktan yana kullanmış ve federasyona bağlı özerk bir Cumhuriyet olmuştur.Tercihlerini farklı yönde de kullansalar Çeçenler’in İnguşlar’ın ve Gürcüstan’da yaşayan Kist’lerin(Tuş) Waynah halkını oluşturduğunu,Waynahların atalarının Anadolu’da da hüküm süren Urartular olduğunu; Adıge ve Abhazlarla birlikte Waynahların Kafkas dağlarının otokton halkı olduğunu ve ortak geçmişlerinin Nart’lara dayandığını bilmemiz , hangi yönde olursa olsun halklarımızın tercihine saygı duymamız gereğini ortaya çıkarmaktadır.

“Otonom (özerk) cumhuriyetlerin ve özerk bölgelerin halkları Sovyetler Birliği’nden ve Sovyetler Birliği’nden ayrılan diğer cumhuriyetlerden ayrılmayı istedikleri takdirde bu konuda karar alabilirler; ayrıldıktan sonra da ülkelerine devlet hukuk statüsünü belirlemekte serbesttirler” hükmü SSCB ‘nde kabul edilen 3 Nisan 1990 tarihli yasanın 3.maddesinde yer almaktadır. Ayrıca, Rusya Federasyonu Üst Kurulu 12 Temmuz 1990 tarihinde devletin bağımsızlığı konulu deklarasyonu ile Çeçenya Cumhuriyeti’ nin bağımsızlığını da tanımış olmaktadır. Hukuksal zemindeki bu haklılığın uluslar arası görüşmeler yolu ile pekiştirilmesi yolunun seçilmesi yerine , Atatürk’ün batıya karşı verilen Kurtuluş Savaşı’na rağmen yüzünü batıya dönmesi gibi Çeçen Liderlerin neden yüzünü Rusya’ya /ya da batıya dönemediğini de iyi kavramamız gerekir. Dünya petrol devlerinin ve komşu ülkelerin bölgedeki çıkarlarının rolünü, verilen söz ve yönlendirmeleri de iyi görmemiz gerekir. Dudayev’in de Mashadov’un da ve pek çok Çeçen Liderin de çocukluk dönemlerinin Sibirya’da şekillendiğini ;Sibirya Sürgünü’nün Çeçen tarihsel, kültürel ve sosyolojik yapısında ne denli travmalar oluşturduğunu anlayabilmemiz açısından önem arzetmektedir.

Toplam 1 milyon nüfusa sahip Çeçen halkının 45.000 ‘i çocuk 250.00 insanını 1994 de başlayan savaşta kaybettiğini, savaş sırasında akla gelebilecek her türlü insan hakları ihlalinin yaşandığını, şehir köy ve kasabaların yerle bir edildiğini, tarihsel, kültürel, sosyal, ekonomik birikimlerin büyük tahribata uğradığını, halkın büyük çoğunluğunun mülteci konumunda yaşadığını ,- İstanbul’da Beykoz, Ümraniye ve Fenerbahçe kampları’nda zor koşullarda 1000 kadar Çeçen mültecinin yaşam mücadelesi verdiğini-ve ayrıca halen “bağımsızlık” için savaş veren gruplar olduğunu biliyoruz. Halen Moskova’da 250.000 Çeçen’in yaşadığını , 400.000 civarında Çeçen’in de Rusya Federasyonu’na bağlı Çeçenya’ da yaşadığını da göz ardı etmememiz gerekmektedir.

23 Şubat 2005 de yani Sibirya Sürgünü’nün 61.yıldönümünde Mashadov “savaşı ancak bizim iyi niyetimiz ve irademiz durdurabilir” diyerek savaşı sona erdirmek için müzakerelere başlama teklifine iki hafta sonra 8 Mart 2005 tarihinde düzenlenen bir suikastle cevap verilmiş , Aslan Mashadov öldürülmüştür .8 Mart 2006 Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken bir Çeçen kadınının en doğal en insani küçük bir isteği yerine getirilmemiş,Mashadov’un cenazesi halen eşine teslim edilmemiştir. Bunu bilmek de yetmez biraz durup düşünmek gerekir.

Savaşların tek taraflı zararlar vermediğini Federasyon halkının da bu savaşta çok şeyler kaybettiğini ,Tiyatro baskınını, Beslan katliamını, video görüntülerini görmezlikten gelemeyiz.Çarlık Rusya’sına karşı 300 yıl aralıksız mücadele eden Çeçenler’in savaş döneminde de barış döneminde de , Sibirya sürgünü sırasında da, 1994 savaşı başladığında da dik tuttukları Çeçen imajının “terörist” , “şeriatçı” gibi söylemlerle darbe yediğini de görmezlikten gelemeyiz. Çeçen anneleri kadar Rus annelerinin de bu savaşta gözpınarlarının kuruduğunu da görmeliyiz. Bir süre önce Moskova’da 1,5 milyon Rus vatandaşının Rus faşizmine karşı miting yaptığını ve “Çeçenya’da barış” diye haykırdıklarını da.

Ne kadar “savaşçı” olduğumuzu, ne kadar “mert” , ne kadar “cesur” olduğumuzu söyleyenler var. Tarih sayfalarına bakıldığında,1864 yılında Osmanlıya sürgün edildiğimizde yerleştirildiğimiz bölgelere bakıldığında, Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiğimiz kahramanlıklara bakıldığında bu nitelemelerin hiç de haksız olmadığını biliyoruz. Şamil’i,Hacı Murat’ı, Mansur’u, Abrek Zelimhan’ı, Kunta Hacı’yı, Taymin Biybolat’ı,Dudayev’i, Mashadov’u ,kısaca tarihimizi, tarihsel kahramanlarımızı iyi bilmeliyiz. Bununla beraber ünlü Çeçen Ressam Petr Zaharov’u,ilk Çeçen Alfabesini oluşturan Taştemir Elderkhanov’u ,”halkın yazarı” olarak nitelenen Abuzar Aydamirov’u , ünlü Çeçen Şair Raise Ahmedova ‘yı , ünlü Çeçen yazarı- şairi Mahmod Mamakayev’i, Çeçen edebiyatının kurucusu sayılan Moxhmad Sulayev’i , dünyaca ünlü Çeçen balet Mahmod Esambayev’i, Tarık Cemal Kutlu’yu ….ve yaşayan kültür insanlarımızın değerini de çok iyi bilmeliyiz.

Atavatanımız Çeçenya’ya bir bütün olarak bakabilmesini bilmeliyiz. Bir an önce barış ortamının sağlanabilmesi için elimizden gelen desteği vermeliyiz. Çeçenya’ yı bir turizm cenneti, bir ticaret merkezi, kültürün, bilimin, sanatın beşiği ; bağımsız, demokratik, çağdaş,her türlü din, inanç ve düşünce özgürlüğüne saygılı,çalışkan,zengin, mutlu insanlar ülkesi olarak hayal etmeli ve bu hayalin gerçekleşmesi için birlik içerisinde ve özveriyle çalışmalıyız.

Diğer taraftan, 1864 yılında kandırılarak gönderildiğimiz bu topraklarda her ne kadar geri dönüş hayali ile geçmiş olsa da ilk yıllar; toprağını işleyerek,üreterek, dedemizi, nenemizi bu toprağa gömerek, kurtuluş savaşında en önde çarpışarak ,ölerek, öldürerek bu toprakları da vatan bildiğimizi , Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran asli unsurlardan biri olduğumuzu unutmadan, temel değerlerine saygı duyarak, ayrımcılığı değil, kişilikli entegrasyonu benimseyerek; dilimizi, kültürümüzü korumayı ve geliştirmeyi hedeflemeliyiz. Bu hedefe ulaşmanın yolunun da önyargıları, sevgisizliği, kendini beğenmişliği, tembelliği bir yana bırakıp, özveri ve hoşgörüyle birlik olabilmekten ; tarihsel,kültürel akrabalarımız, atayurt komşularımız olan Adıge, Abhaz,Lezgi, Gürcü..kısaca Kafkaslarla çağdaş iletişim ve dayanışma içerisinde hareket edebilmekten geçtiğini bilmeliyiz.

Bu gün 23 şubat 2006 Dünya Çeçenya Günü.Avrupa Parlamentosu 2004 de yani tam 60 yıl sonra Çeçen-İnguşların sürgününü bir soykırım olarak kabul etti ve 23 Şubat 2006 Dünya Çeçenya Günü olarak ilan edildi.”İnsani önemi açısından insanların Çeçen soykırımını bilmelerini ve anlamalarını sağlamak “ şeklinde özetlenebilecek böyle bir günün düzenlenmesi amacına saygı duyalım ama daha 12 yıl önce başlayan ve halen de tam anlamıyla durulmayan ve güç dengesi olmayan bir savaşta yüzbinlerce insanın ölümüne “Rusya’nın iç işi” diyenlerin seyirci kaldığını, savaşın durması için aktif rol üstlenmediklerini de unutmadan…

İhsan BERKHAN, 23 Şubat 2006-İstanbul

You may also like...

1 Response

  1. Mustafa cop dedi ki:
    28 Şubat 2022, 02:28

    Rus cari nikolayin yerine gelen 1 alexander corneyus pontus rum imparatoru
    Rusya federasyonu baskani v putinin elindeki yetkiler gecici olarak alinmistir milli savunma bakani ve dis islerine verilmis rusya federasyonu eski bas bakani medvedev rusya baskani putinin yerine atanmistir rusya federasyonu yeni baskani medvedev medvedev bu bir emirdir rus ordusunu cek savasi bitir medvedev topram konusan mc mc medvedev

    Yanıtla

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

KÜTÜPHANE

  • Çeçen Kılıçları

    Muhittin Kandur

    “Kafkas Üçlemesi”, olağanüstü güzel ve güçlü dağ kavimlerinin Rus İmparatorluğu’nu nasıl bu kadar uzun süre topraklarından uzak tutmayı başardıklarını ortaya koyan destansı bir nehir romandır. Dağıstan’dan Kırım’a, St Petersburg’dan İstanbul ve Londra’ya uzanan, aşk, macera, savaş ve kanla dolu bir hikâye Muhittin Kandur tarafından ustaca romanlaştırılmış. Siyaset, ihanet ve kahramanlık gibi zekâya ve duygulara hitap pek çok unsur romanda kendine yer bularak okuyucuyu pek çok noktadan kendine bağlıyor. Kafkasların eteklerinde, Çar’ın ayaklarının dibinde, tarihinin dönüm noktasında bir ulusun hikayesi. . . Kandur’un gerçekçi anlatımı Kazak süvarisinin kılıcı gibi zihninizin derinliklerine saplanıyor. Kafkaslarda yüzyıllık bir aile tarihi, efsanelerin özüyle birleşip hikayenin örgüsüne katılıyor. Çeçenya ve Kafkasya’da silahlı direnişin yeni bir şey olmadığını görüyor; tarih vahşice tekerrür ettiğini bir kez daha anlıyoruz. Harika bir önsözle başlayan bu dokunaklı ve zamansız hikaye, imparatorlukların doğuşu, çöküşü ve günümüz dünyasında ulus-devletlerin ayakta olmasıyla ilgilenen herkese hitap ediyor. Muhittin Kandur Apra Yayıncılık

  • Çeçenistan Günlüğü

    Asım Güleryüz

    Bu kitap, Türkiyeli bir direnişçinin 1999 yılında başlayan 2. Çeçenistan savaşına katılmasıyla cephede tuttuğu notlardan oluşmaktadır. Gürcistan sınırından Çeçenistan’a girmesi ve yaklaşık bir yıl sonra Türkiye’ye dönüş yapmasına kadar geçen süre içerisinde tutulan notlarda; Çeçen savaşı hakkında bilinmeyenler, Çeçen mücahidlerin özellikleri, yabancı mücahidlerin intibak sorunları, Çeçen köyleri ve halkın savaşa bakışı, mücahidlerin kendi aralarındaki ilişkileri, mücahidlerin sahip olduğu silahları, Rusların askeri yapıları gibi konular tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriliyor. Samimi niyetle, sadece Allah rızası için Türkiye’deki ailesini, eşini ve çocuklarını bırakıp cepheye koşan direnişcimizin burada yaşadığı duygusal kırılmaları, gelgitleri, abartısız, riyasız, yalın bir şekilde anlatması, tarihe düşülecek bir not niteliğindedir. Üç aylığına cepheye giden direnişçimiz yolların zorluklarla dolu olması, giriş-çıkıştaki sıkıntılar, Rus bombardımanı ve savaşın acımasızlığı sebebiyle ancak 11 ay sonra dönebilmiştir. Asım Güleryüz Bengisu Yayınları

  • Kafkasya’da Kunta Hacı

    Ziyaudin Makhaev

    Tarih içinde büyük devletlerin menfaatlerinin çakıştığı yer olan Kafkasya, her zaman uzun süren savaşlara sahne olmuştur. Coğrafî konumu ve etnik zenginliği sebebiyle düşmanlara karşı birleşemeyen Kafkasya halklarını, ilk defa 18. yüzyılda İslâm dininin çatısı altında toplayarak Birleşik Kafkasya mefhûmunu ortaya koyan Çeçenistanlı sûfî Şeyh Mansûr olmuştur. O zamandan beri Kafkasya halkları işgalci durumunda olan Rusya’ya karşı olağanüstü direniş gösterebilmiş ve kendi gücünü hep tasavvuftan almıştır. Elinizdeki eserde Kafkasya’daki tasavvûfî hareketlere kısaca değinildikten sonra özel olarak Kadirî tarikatının 19. yüzyılda o bölgede ortaya çıkması, yayılması ve günümüze kadar yaşadığı değişimler incelenmektedir. Bu çalışmanın asıl konusu ise Kadirî tarikatını temsil eden Kunta Hacı. Onun hayatı, görüşleri ve iki risalesinin yer aldığı bu çalışmada öncelikle Kunta Hacı’nın nesebi, silsilesi, onun ve ailesinin yaşadığı hâdiseler gibi, Sovyetler döneminin getirmiş olduğu zorluklar neticesinde meçhûl kalmış konular araştırılmıştır. Araştırma yaparken öncelikle Kunta Hacı’nın sözlerini ihtiva eden ve mürîdlerinin kaleme almış olduğu eserler incelenmiş; kişisel görüşmeler yapılmış, Kunta Hacı’nın yaşadığı döneme ait arşiv bilgileri, neşredilmiş araştırmalar ele alınmıştır. Daha sonra da Kafkasya’da Kadirîliğin ortaya çıkışı, gelişmesi ve Kafkas halklarının hayatlarında oynamış olduğu rol araştırılmış, Kunta Hacı ve Şeyh Şâmil’in görüşleri ve ilişkileri hakkında tesbitlerde bulunulmuştur. Kitabın son bülümünde ise Kunta Hacı’ya ait elimizdeki en iyi kaynak olan, onunla birlikte zindanda bulunmuş mürîdi Abdüsselâm Tutgirîyev’in kaleme almış olduğu Cevâbu’s-Sâilîn ve Hüccetü’l-Mürîdîn ve Ecvibetü’l-Üstâzi’l-Müfîz li Mesâili’l-Mürîdi’l-Müstafîz” adlı iki risale bulunmaktadır. Arapça kaleme alınmış olan bu iki risalenin matbu nüshası tercümeleriyle birlikte karşılıklı sayfalar halinde eserin sonunda yer almaktadır. Ziyaudin Makhaev Büyüyen Ay Yayınları

  • Almanak Çeçen Fenomeni: Çeçenistan’a Özgürlük

    DINA-PRESS

    Almanak “Çeçen Fenomeni”nin yayımlanmaya başlamasının nedeni, 1994-1996 Rus-Çeçen savaşı çevresinde, anlaşmazlığın siyasal-hukuksal yönüne ilişkin gerçek dışı haberlerin yayılması; tarihsel olay ve gerçeklerin tahrif edilmesi; duyum, dedikodu ve yalan haber üretilmesi; olup bitenlerin tek yönlü değerlendirilmesi gibi yalnızca Yeltsin’in suç oluşturan rejiminin eylemlerini haklı göstermeye çalışan bir gerçek dışı atmosferin oluşmasıdır.   DINA-PRESS Uluslararası Çeçen Hab. Ajansı

  • Dünü ve Bugünü ile Kafkasya Özgürlük Mücadelesi

    Cafer BARLAS

    Uzun yıllardan beri Kafkasya’da artan Rus gücünü küp atmak için işgale uğramış bir ülkede Müslümanca yaşanamayacağı prensibinden hareketle organize bir güç halinde ayağa kalkan İmam Mansur’un başlattığı Gazavat 1783’ten 1859’a kadar devam etmiştir. Kafkaslılar bu ölüm kalım savaşında “din vatan özgürlük”ü asla birbirinden ayrı düşünmemişlerdir. Kafkasya bu üç değerin birlikteliği ile ancak onurluca ve insanca yaşanacağına inanmışların yurdudur. İmam Mansur, İmam Gazi Muhammed ve İmam Hamzat’ın imametlerinden sonra Gazavat İmam Şamil Döneminde tam çeyrek asır sürmüş ve İmam Şamil dönemi önceki dönemlerin aksaklıklarını gidererek verdiği mücadelede bir örneklik teşkil etmiştir. Orjinal Avarca yayınları da içeren zengin kaynakçaya dayanan bu eser Kafkasya coğrafyasını mitolojik özelliklerini, tarihlerini, özelliklede İslami direniş ve kıyamı başlatan İmamların sırasıyla hayat hikayeleri ile onların mücadele ve savaşlarından kesitleri okurların dikkatlerine sunuyor.   Cafer BARLAS İnsan Yayınları

  • Karaçay-Balkarlıların Kimlik Algısı Türklük, Çerkezlik, Kafkasyalılık

    Yusuf Tunçbilek

    Karaçay-Balkarlılar, vatanları Kafkasya’dan tarihsel olaylar sebebiyle dünyanın farklı coğrafyalarına dağılan, sayıca az ama önemli bir halktır. Günümüzde büyük çoğunluğu hala Kafkasya’da bulunan Karaçay-Balkarlıların azımsanamayacak bir nüfusu da Anadolu’ya göç etmiştir. Türk dilli bir halk olan, Kafkas halklarıyla karışan ve İslam dinine inanan Karaçay-Balkarlıların mevcut etkileşimleri kimlik algılarında özgün bir çeşitlilik ve zenginliğe neden olmuştur. Türklük, Çerkezlik, Kafkasyalılık ve Müslümanlık etrafında örülen Karaçay-Balkarlıların kimlik inşasında; göç süreçleri, siyasi gelişmeler, aydınlar ve sivil toplum kuruluşları etkili olmuştur. Bu araştırmada Karaçay-Balkarlıların kimlik süreçlerine etki eden bütün bu olgular açıklanıp, sahada yapılan derinlemesine görüşmelerden yola çıkılarak uyum, geçişkenlik ve çatışma arasında Karaçay-Balkarlıların kimlik algısı ortaya konmuştur.     Yusuf Tunçbilek DBY YAYINLARI

  • Yitik Kule 2012 Çeçen Kültür Yıllığı

    Erol YILDIR

    Son yirmi yıllık süreç içerisinde Çeçen Toplumu olarak yaşadığımız kırılmalar, gelecekle ilgili kaygılar, savaş ortamının yarattığı moral bozukluğu ile geçen ve bir anlamda kendi kabuğumuza çekildiğimiz acılı günlerin ardından mevcut durumumuzu gözlemleme fırsatına son yıllarda tekrar kavuştuk. Görünen o ki, kültürel ve toplumsal değerlerimiz gün geçtikçe artan bir hızla yok oluyor. Bu gözlemle kültürlerin adeta çocuk gibi bakım ve özel bir ilgi istediğini tekrar kavrıyoruz. Yok olan değerlerin bir daha kazanılamayacağının farkındalığı, bir şeyler yapamamanın sancısıyla hepimiz derinden etkileniyoruz. Biliyoruz ki, eğer kültürümüzü rastlantısal etkenlerin rüzgarına bırakmadan özgün haliyle olabildiğince koruma isteğine sahip isek, öncelikle ve sadece bizim üzerimize çok büyük sorumluluklar düşmektedir. Günümüzde, doğduğumuz ve büyüdüğümüz köylerden uzaklarda büyük şehirlerde aynı toplumun fertleri olarak birbirimizden kopuk bir şekilde yaşıyoruz. İnsani bir ihtiyaç olarak birbirimizi tanımamız ve kaynaşmamız gerekiyor. Geleceğimiz olan gençlerimizin tanışıp kaynaşmasına vesile olacak güzel organizasyonlar yapmak, ihtiyaç sahiplerini tespit ederek onların sorunlarına çareler aramak, kişisel birikimlerimizi paylaşmamız toplumsal yok oluşa karşı çok önemli zorunluluklar. Derneklerimiz, bir araya toplanabileceğimiz ve bu gereklilikleri sağlıklı bir şekilde sağlayacak yegane yerler olarak ön plana çıkıyor. İşte, kuruluş amaçları doğrultusunda, farklı ve dağınık bir şekilde yaşayan insanlarımızı bir araya toplayan demeğimizin en önemli görevlerinden birisi olarak; Geldiğimiz yörelerde yaşattığımız bizi biz yapan değerlerimizi çocuklarımıza aktarabilmek, hızla kaybettiğimiz dilimizi, kimliksizleşmeye karşı bir direnç oluşturacak akrabalık bilgilerimizi, babalarımızdan aldığımız binlerce yıllık emanet olan özgün kültürümüzü bizden sonraki nesillere aktarma gayreti hiç bugünkü kadar anlam kazanmamıştı. Olağanüstü öneme sahip bu tür çalışmaların sürekli hale gelmesiyle, evlerimizde bulunan ve hatırasına hürmeten koruduğumuz kültürel materyallerimizin tanıtılmasının, geçmişimize ve kimliğimize ait ne varsa ortaya çıkarılarak kayda alınmasının da kültürel yok oluşu yavaşlatacak/ engelleyecek yegane çarelerden birisi olduğunu düşünüyoruz. Erol YILDIR KAFKAS ÇEÇEN KÜLTÜR DERNEĞİ

  • Hacı Murat

    Lev Nikolayeviç Tolstoy

    Tolstoy’un ölümünden bir sene sonra basılan son romanı Hacı Murat, hem savaş ve siyasetin doğası hem de iki farklı kültür ve dünya arasına sıkışıp kalmak hakkında bir hikâye. Tolstoy, gerçek olaylardan esinlenerek yazdığı bu romanda, Rus İmparatorluğu’na karşı kanının son damlasına kadar kahramanca savaşmış Çeçen isyancı Hacı Murat’ın hikâyesini anlatır. Çeçen lideri Şeyh Şamil’e anlaşmazlığa düştükten sonra Rusların tarafına geçen Murat, çok geçmeden her iki tarafın da güvenini kaybetti€ini fark eder. Ruslar tarafIndan önce sıcak bir karşılama görse de, hemen sonras›nda casus olduğu ?üphesiyle hapse atılır. Karısı ve oğlunun Çeçenlerin eline düştüğünü öğrendiğindeyse, her şeyi göze alarak ailesini kurtarmak üzere yollara dü?er. Ortak bir amaç için sava?an iki adamı karşı karşıya getiren bu mücadele dolu hikâye, yüzyıllar öncesinden bugüne uzanan siyasi sorunların doğasına da ışık tutuyor. “Tolstoy olmasaydı, edebiyat, çobanı olmayan bir sürü, içinden çıkılamaz bir kördüğüm olurdu.” Lev Nikolayeviç Tolstoy İletişim Yayıncılık

  • Çeçen Cihadı ve Çağdaş Dünyanın Sorunları

    Zelimhan Yandarbiyev

    Nasıl bir savaş yapılıyor bugün Çeçenistan’da? Neden? Kim başlattı bu savaşı? Hangi nedenlerle? Ruslarla Çeçenler arasında mevcut olan sorunun başka çözüm yolu yok muydu? Çeçen İçkeriya Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı Zelimhan Yandarbiyev’in bu kitabı, yakın geçmişin analizini yaparak bu soruların ve ikinci Rus – Çeçen savaşının nasıl bitebileceğinin cevabını vermeye çalışıyor. Zelimhan Yandarbiyev Pakmedia Yayınları

  • Çeçen Direniş Tarihi

    Tarik Cemal KUTLU

    Çeçen Direniş Tarihi, yalnızca bir direnişin tarihi değildir. Çeçen ulusunun umumî ve hatta millî tarihidir. Kitapta Çeçenler ?in Kafkasya topraklarındaki etkinlikleri, rolleri, kökeni, kavimsel şeceresi, yetiştirdiği liderleri, başka uluslarla olan ilişkileri, vatanlarına saldıran düşmanlara karşı yüz yıllarca gösterdikleri direnişi, zengin bir kaynakçaya müracaat edilmek sûretiyle işlenmiştir. Sayı itibariyle zaten az olan Çeçen ulusu, dört bir yandan gelen saldırgan kavimlerle boğuşmaktan, siyasal, sosyal ve kültürel bir tarih yazmaktan yoksun kalmıştır tarihi yazmak değil, ister istemez yaşamak zorunda bırakılmıştır. Çeçenler ?in yaşayarak yazdığı tarihi ise, Çeçen olmayanlar kaleme almıştır. Yeteri kadar olmasa da Çeçen tarihçileri ve bilim adamları kendi kavmî kültürlerini tespit mücâdelesinde asla geri durmamışlardır. Değerli araştırmacı Tarık Cemal Kutlu, bu çalışmasında, Türk halkına Çeçenleri tarihleriyle tanıtma amacını gütmüş, onların bilinebilen en eski zamanlarına kadar inmiştir. Okuyucu kitapta kendisi için müşkül gelecek pek çok yer adı, kişi adı vs. ile karşılaşacaktır. Hatta değişik bir alfabe görecektir. Modern Batı Türkçe`sine göre Çeçence?deki sesler çok fazladır. İmlâsı ve yazılış şekli aynı olmasına rağmen bir sesin uzatılması veya kısaltılması Çeçence?de kelimenin anlamını tamamen değiştirebilmektedir. Bundan dolayı yazar, kitaba bir de Çeçence-Rusça-Türkçe alfabe eklemiştir. Tarik Cemal KUTLU Anka

  • Bir Avuç Millet: Çeçenler

    Vedat Yenerer

    Çeçenistan deyince herkesin aklınma ilk gelen kan, kin ve gözyaşı olur. Ardından da Çeçen direnişçilerin kanlı eylemleri gelir. Bu eylemler her zaman medyada geniş yer bulup sansasyonel bir biçimde işlendiği için büyük yankı uyandırır. Örneğin Moskavadaki tiyatro baskını ya da Kuzey Osetyada çok sayıda çocuğun hayatını kaybettiği ilkokul baskını tartışmasız en kanlı terörist saldırılar arasına girmiştir. Vedat Yenerer Andaç Yayınları

YAZARLAR